Tijdens patientenzorg worden zorgverleners vaak blootgesteld aan spatten of spray van bloed of andere licahaamsvloeistoffen. Ondanks rapporten van hoge bloodstellingsrisico’s, worden door zeer weinig zorgverleners de juiste bescherming gebruikt. Een groot risico is een spat of spray in de ogen van de zorgverlener. Besmetting via de slijmvliezen in de ogen is een risico waarvan weinig zorgverleners op de hoogte zijn. Blootstellingsrisico is er vaak bij routine matige activiteiten zoals het vervangen van infuuszakken, uitzuigen, plaatsen of verwijderen van infuusnaalden of bij het verzorgen van open wonden.

Blootstellingsrisico komt steeds vaker voor in de gebieden van het ziekenhuis waar wordt aangenomen dat het risico op bloed of lichaamsvloeistoffen blootstelling laag is. Beroepsmatige blootstelling aan bloed en lichaamsvloeistoffen kan leiden tot ernstige gevolgen en mogelijke besmetting vooral wanneer de bron positief test voor hepatitis-B, hepatitis-C, MRSA of HIV.

Daarnaast kan beroepsmatige blootstelling leiden tot emotionele schade, financiële lasten en verloren werkdagen. Een studie uitgevoerd door Amerikaanse organisatie Saia toont aan dat 60% van de verpleegkundigen angst heeft voor een besmetting via gebruikte naalden. Bovendien ervaart 42% stress, depressie of angst al gevolg van werkzaamheden in de zorg. Of het nu gaat om prik of spat incidenten, de werknemer ervaart onnodig risico op besmetting.

Risico identificatie

Oog spat en spray incidenten blijven zich voordoen als gevolg van het ontbreken van de juiste beschermende kleding. De Amerikaanse Occupational Safety and Health Administraion heeft een infectie controle plan beschikbaar voor gebruik voor het publiek om beroepsmatige risico’s in de zorg te verkleinen.

In het OSHA infectie controle plan worden spat incidenten specifiek genoemd. Echter zijn werknemers in de gezondheidszorg zich niet bewust van de risico’s die men loopt bij patienten zorg. In sommige gevallen ligt dat aan de beschikbaarheid van de PBM (Persoonlijke BeschermingsMiddelen), zorgverleners zetten de activiteiten toch voort ondanks dat niet alle PBM beschikbaar zijn. Soms kan het ook een bewuste keuze zijn van een verpleegkundige, men kan zich vervreemd voelen van de patient door de vele beschermende middelen tussen de patient en de verpleegkundige. Al deze zaken leiden tot een afwijking van de geldende protocollen, een onwenselijke ontwikkeling met als gevolg een verhoogd risico op contaminiatie. De gevolgen het niet volgen van de juiste protocollen in de zorg, zijn naar voren gekomen bij de SARS epidemie. Bij 20% van de SARS besmettingen bleek het te gaan om zorgverleners van SARS patiënten.